Home » معرفی منابع » تئاتر و دین‌

تئاتر و دین‌


teaatrvadin-gm عنوان:

تئاتر و دین (Theatre et religion / Gabriel Marcel)

نویسنده: ‏‏گابریل مارسل / ترجمه: جلال ستاری‌
تاریخ چاپ: چاپ اول – ۱۳۸۲
ناشر: انتشارات نمایش
شرح مختصر: خواننده‌ این‌ اثر شاهد روایت‌ دیگری‌ از گابریل‌ مارسل‌ ﴿Gabriel Marcell﴾ در مورد تئاتر و دین‌ است‌. فیلسوف‌ اگزیستانسیالیست‌ و مسیحی‌ در این‌ کتاب‌ در مقام‌ یک‌ منتقد هنری‌ ظاهر می‌شود. گابریل‌ مارسل‌ در این‌ کتاب‌ کم‌ حجم‌ که‌ شامل‌ دو سخنرانی‌ وی‌ است‌ به‌ جریان‌های‌ دینی‌ در نمایشنامه ‌نویسی‌ اواخر قرن‌ نوزدهم‌ و اوایل‌ قرن‌ بیستم‌ فرانسه‌ اشاره‌ می‌کند.

او در مقاله‌ اول‌ با عنوان‌ دین‌ و کفرگویی‌ در تئاتر معاصر فرانسه ‌، آثار نویسندگانی‌ چون‌ پل‌کلودل ‌، هانری‌ دو مونژلان‌ و ژرژ برنانوس‌ را بررسی‌ می‌کند، هر چند که‌ سهم‌ کلودل‌ در میان‌ آنها بیش‌ از سایرین‌ است‌. در مقاله‌ دوم‌ با عنوان‌ مفهوم‌ درام‌ مسیحی‌ و ارتباطش‌ با تئاتر کنونی ‌، موضوع‌ دراماتیک‌ بودن‌ دین‌ مسیحیت‌ را طرح‌ می‌کند و می‌نویسد: “اگر وجود درام‌ مسیحی ‌، امکان‌ پذیر است‌ ، از این‌ روست‌ که‌ ذات‌ دیانت‌ مسیحی ‌، درام‌ و آن‌ درام ‌، شهادت‌ خدای‌ حلول‌ کرده‌ در انسان‌ است‌. میان‌ این‌ حلول‌ یا تجسد و درام ‌، ارتباط‌ نزدیک‌ و تنگاتنگی‌ هست‌ که‌ نه‌ در دیانتی‌ که‌ به‌ روحانیت‌ محض‌ قائل‌ است‌ ﴿به‌ فرض‌ آنکه‌ چنین‌ دینی‌ وجود داشته‌ باشد و به‌ فلسفه‌ تحویل‌ نشود﴾ ، قابل‌ تصور است‌ و نه‌ در اساطیری‌ که‌ خدا در آن‌ روایات‌ ممکن‌ است‌ به‌ صورت‌ انسان‌ درآید.”

نیز مارسل‌ بر این‌ مساله‌ تاکید می‌کند که‌ نه‌ تنها درام‌ در قلب‌ دین‌ مسیح‌ لانه‌ کرده ‌، بلکه‌ هر زندگانی‌ انسانی‌ در این‌ چشم‌ انداز بهره‌مند از درام‌ مسیح‌ است‌.

گابریل‌ مارسل‌ دراین‌ سخنرانی ‌، اشاراتی‌ هم‌ به‌ تئاتر مذهبی‌ قرون‌ وسطا دارد و آن‌ را دنباله‌ و ادامه‌ نیایش‌ و پرتوی‌ از تشعشعات‌ مراسم‌ عبادی‌ معرفی‌ می‌کند. مارسل‌ درباره‌ تغییر مضامین‌ نمایشنامه‌های‌ مذهبی‌ به‌ این‌ مطلب‌ اشاره‌ می‌کند که‌ از اواخر قرن‌ نوزدهم‌ به‌ ویژه‌ در فرانسه ‌، نمایشنامه‌هایی‌ پدید آمد که‌ آکنده‌ از بحث‌ و گفت‌وگو درباره‌مضامین‌ متا فیزیکی‌ و دینی‌ بود و غالبا یک‌ دانشمند و یک‌ کشیش‌ با یکدیگر به‌ بحث‌ می‌پرداختند و همگان‌ باور داشتند که‌ تضاد علم‌ و دین‌ برخاستنی‌ نیست‌.

به‌ نظر مارسل‌ این‌ نوع‌ بحث‌ و مجادلات‌ رفته‌ رفته‌ در اواسط‌ قرن‌ بیستم‌ کهنه‌ و منسوخ‌ شد زیرا مساله‌ وجود Existential در اندیشه‌ غرب‌ اهمیت‌ یافت‌.

گفتنی‌ است‌ که‌ مترجم‌ نیز نظرات‌ خویش‌ درباره‌ هنر دینی‌ را به‌ عنوان‌ پیوستی‌ در انتهای‌ کتاب‌ آورده‌ است‌. در این‌ یادداشت‌ ستاری‌ ضمن‌ ارائه‌ تعریفی‌ از هنر دینی‌ ، برخی‌ مضامین‌ دینی ‌، معنوی‌ را در آثار کلاسیک‌ سینمای‌ جهان‌ مرور کرده‌ است‌.

نویسنده: علیرضا خدادوست
منبع:
ماهنامه اخبار ادیان، شماره ۷، اردیبهشت ۱۳۸۳، ص ۸۱.

Check Also

dar_ebteda_khoda

در ابتدا خدا

کتاب پیدایش - شرح کتاب‌مقدس در مورد منشاء انسان و منادی سرنوشت بشریت - اثری است مملو از سؤالات مهم. نویسندۀ این کتاب کیست؟ در چه زمانی نوشته شده است؟ آیا شرح آفرینش در این کتاب با علم نوین سازگار است؟ آدم و حوا چه؟ نویسندۀ کتاب نه تنها تفسیری مبتنی بر نقد ارائه می‌کند بلکه به روشنی به سؤالات برخاسته از کتاب پیدایش پاسخ می‌دهد. نثر روان و بینش الاهیاتی نویسنده به درک خواننده از شخصیت خدا و طبیعت انسان و نیز سرنوشت او کمک می‌کند...

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *