کانون فرهنگ و اندیشه مسیحی
 |
عنوان: |
خدا و دین در جهان پسا مدرن : جستارهایی در الهیات پسا مدرن
|
| ترجمه و گردآوری: | دیوید. ری. گریفین / مترجم: حمیدرضا آیت اللهی | |
| تاریخ چاپ: | چاپ اول- ۱۹۸۱ (۳۱۶ صفحه) | |
| ناشر: | آفتاب توسعه | |
| شرح مختصر: | توضیح ناشر درباره کتاب
خداشناسی طبیعت گرایانه که در این کتاب عرضه شده است ناظر به خوانندگانی است که الهیات لیبرال را تهی می‌بینند و یا آنها که معتقدند یک فرد نمی‌تواند در آن واحد هم دیندار و هم کاملاً عقلی و تجربی باشد. گریفین نشان می‌دهد که دیدگاه فرامُدرن تجربی‌تر و عقلانی‌تر از دیدگاه اخیر مادیگرایی نوین است. این نظریه بازگشتی به فوق طبیعت‌گرایی دوگانه‌انگارِ مدرنِ قبلی نیست. مکانیک‌گرایی و حس‌گرایی دکارت و نیوتون مانعی بر سر راه اتحاد واقعی دین و علم بوده است. فرامُدرن‌گرایی معرفی شده توسط گریفین الهیاتی عمیقاً دینی و کاملاً علمی را ارائه می‌کند که مبنایی جدید برای نظامی معنوی و بشریتی صلح مدار فراهم می‌آورد که می‌تواند نظامی‌گری مدرنیت را دگرگون سازد. گریفین الهیات فرامدرنِ اصلاح طلبانه و سازنده‌ای را مطرح می‌سازد که به مبارزه با فلسفه غیر سازنده‌ای برخاسته است که خود را فرا مدرن می‌نامد و به نسبیت‌گرایی و پوچ‌انگاری منجر می‌شود. خلاصه مقدمه مؤ‌لف با اینکه من امیدوارم این کنکاش مورد توجه متألهین و فیلسوفان دین قرار گیرد ولی ابتدأً برای دو دسته از خوانندگان نوشته شده است: اول مردم برتافته از مدرنیسم که شدیداً به امور دینی و معنوی توجه دارند ولی الهیات سنتی را نا معتبر و الهیات مدرن را نامتناسب می‌دانند، و دوم افراد کاملاً وابسته به مدرنیسم که بعلت بعضی پیش فرضها مجذوب فرهنگِ مدرن شده‌اند و معنویت دینی را همچون الهیات از دست داده‌اند. برای گروه اول، من نوعی الهیات عرضه کرده‌ام که بسیار متفاوت با مکتب‌های دینی سنتی است و همچنین باورها و کاربست‌های بسیار زیادی را در برمی‌گیرد که عموماً توسط متألهین حوزه مدرن نادیده گرفته شده یا منعزل گردیده است. برای دسته دوم، جهان‌بینی‌ای عرضه می‌دارم که سازگارتر از جهان‌بینی جدید و اخلاقاً مفیدتر از آن است. منظور من از الهیات عکس‌العمل عقلی درباره آنچه که ما، مقدس می‌دانیم است، یعنی درباره آنچه که اهمیت نهایی را فقط بخاطر خودش دارد. این توجه به الهیات متأسفانه در دنیای مدرن کمتر بوده است… یکی از ابعاد اصلی عصر فرامدُرن، نفی رویکرد مدرن درباره اعتقاد دینی است، که یا حقیقت آنرا بطور ما تقدم و بیکباره انکار می‌کند یا معنی‌داری آن را به حوزه شخصی منحصر می‌کند. آگاهی فرامدرن براین اعتقاد است که درونیافت‌های دینی حداقل باید همان ارزش شهودهای حسی، ریاضی و منطقی را در بر ساختن یک جهان‌بینی داشته باشد، و ابراز اینکه بعد خاص دینی از جهان‌بینی مابا زندگی عمومی و همگانی بی‌ارتباط است را نامعقول بدانیم. یک دلیل براین ادعا اینست که زندگی اجتماعی و شخصی را نمی‌توان واقعاً از هم مجز‌ا ساخت. زیر سوال بردن خصوصی سازی دین در اندیشه مدرن ضرورتاً حاکی از تمایلی برای حکومتی دینی یا صورت دیگری از جامعه دینی نیست. این حرکت بیشتر ماقبل مدرن است تا فرامُدرن. عدم رضایت فرامُدرن از مدرنیت پرسش مشکلتری را مطرح می‌کند: آیا امکان دارد بسمت صورتی از الهیات حرکت کنیم که از طریق قابلیت‌های ذاتی‌اش پاسخ کاملاً گسترده‌ای را موجب شود که ارزشهای متضمن در آن بتواند جایگزین ارزشهای جهان‌بینی مدُرنی شود که بر خطمشی اجتماعی حکمفرمایی می‌کند؟ عبارت «از طریق قابلیت‌های ذاتی‌اش» تعیین کننده است. بر خلاف الهیات ماقبل مدُرن، که توسل نهایی‌اش به مرجع مقتدر بود و انواع مختلف گسستگی و نارسایی تجربی را معذور می‌داشت، الهیات فرامُدرن ادعاهایش را برحسب ارتباط درونی‌اش، کفایت تجربی‌اش، و قدرت روشنایی بخشش برمی‌سازد. این اصل در اینجا برای ارزیابی کلیه نظامهای الهیاتی بالقوه اجتماعی پیشنهاد می‌شود: یک الهیات همگانی باید توانایی گذر از مداقه اجتماعی را داشته باشد. و گذر از مداقه همگانی همان گذر از آزمان‌هایی است که کمابیش آشکارا برای محاسبه میزان پذیرش اجتماعی کاربری دارد: آیا این محاسبه خود سازگار است؟ آیا با تمامی واقعیات شناخته شده تطابق دارد؟ آیا چندین واقعیت شناخته شده را با راهی نو و روشنگرانه بهم پیوسته است؟ و (بطور آرمانی) آیا پیشاپیش واقعیاتِ ناشناخته را روشن می‌کند؟ فهرست مطالب مقدمه به مجموعه SUNY دراندیشه فرامدرن سازنده پیشگفتار نظر نهایی کتابی بسیار جالب و جامع درباره اقبال جدید به خدا و دین پس از عصر مُدرن است. نویسنده در صدد است تا با نشان دادن افراطهای مسیحیت قرون وسطی و ما قبل مدرن که عکس العمل مدرنیت را در پی داشت، تفریطهای مدرنیت را در جامعه غربی که منجر به مذهب گریزی و الحاد گردید متذکر شود. و نشان دهد که همین عکس‌العملهای غیرطبیعی و تفریطی چه مشکلاتی را در فقدان دین و خدا در غرب ایجاد کرده و چگونه عطش دوره پسامدرن را به مسائل دینی و الهی دوباره زیاد کرده است. عطشی که ناسازگاریها و ناتوانیها و مشکلات مدرنیت آنرا بوجود آورده است و با چشمه راه‌حلهای قرون وسطایی و ماقبل مدرن سیرابی نمی‌پذیرد. عطشی که بدنبال بازنگری عمیق و دوباره در مفاهیم سنتی و تجزیه و تحلیل واقعگرایانه‌تر و بنیادی‌تر در این مفاهیم در جستجوی کسب حقیقت است. این کتاب گذشته از آنکه بازسازی معقول‌تری را از دین و خدا و جهان پس از مرگ وتوانائیهای دین در حل مشکلات جامعه عرضه می‌دارد تحلیل بسیار جالبی از کاستیها، ناسازگاریها و عواقب مخرب مدرنیت که دین گریزی و الحاد رابه ارمغان می‌آورد می‌باشد و همچنین ضعفها و سطحی‌نگری‌های مسیحیت قرون وسطایی را بخوبی مطرح می‌کند. بنظر اینجانب کتاب فوق کتابی بسیار جالب جهت استفاده دانش پژوهان ایرانی است تا تحلیل مناسبی از عصر فرامدرن را داشته باشند مخصوصاً که متاسفانه بعضی از متفکرین ما در فضای مدرن زندگی می‌کنند و هنوز باورهای غلط این عصر را حال و هوای فعلی جهان می‌دانند. کتاب حول مسائل عمده انسان و انسانیت، خلقت عالم، دین باوری، مفهوم خدا، مشکل تکامل، زندگی پس از مرگ، معنویت‌گرایی و مسائل اخلاقی در جهان معاصر بحث می‌کند. این کتاب توسط نگارنده این سطور در حال ترجمه است. |
|
| معرفی کتاب: دکتر حمیدرضا آیت‌الهی. |
Tags Culture religion Rites دین فرهنگ مراسم مذهبی
Related Articles
Check Also
در ابتدا خدا
کتاب پیدایش - شرح کتاب‌مقدس در مورد منشاء انسان و منادی سرنوشت بشریت - اثری است مملو از سؤالات مهم. نویسندۀ این کتاب کیست؟ در چه زمانی نوشته شده است؟ آیا شرح آفرینش در این کتاب با علم نوین سازگار است؟ آدم و حوا چه؟ نویسندۀ کتاب نه تنها تفسیری مبتنی بر نقد ارائه می‌کند بلکه به روشنی به سؤالات برخاسته از کتاب پیدایش پاسخ می‌دهد. نثر روان و بینش الاهیاتی نویسنده به درک خواننده از شخصیت خدا و طبیعت انسان و نیز سرنوشت او کمک می‌کند...