کانون فرهنگ و اندیشه مسیحی
این کلمات پایانی در کتاب داوران، یادآور روزهایی در تاریخ قوم اسرائیل است که هرج و مرج در آن حاکم بود. به خاطر خودسری قوم اسرائیل و اصرار آنان برای بازگشت به بت پرستی خدا اجازه داده بود که دشمنان آنها بر ایشان هجوم بیاورند. اما هرگاه خود را تحت ستم دیده و فریاد کمک برداشتند، خدا هم در پاسخ داوران (یا رهبران برجسته‌ای) به آنها بخشید که البته در اغلب اوقات با توسل به خشونت، آزادی را به اسرائیل بازگرداندند. «کتاب ایلای»، یکی از آخرین تولیدات سینمایی است که وضعیت دنیا را بعد از فاجعه‌ای آخرالزمانی موضوع خود قرار داده، و فضای حاکم بر فیلم تا حدودی با دورۀ کتاب داوران نزدیکی دارد.دنزل واشینگتون، بازیگر نقش ایلای دراین فیلم است که سفر خود را بعد از یک فاجعه اتمی در زمین‌های بایر و متروک آمریکا طی می‌کند. ایلای به سبک داوران، و به ویژه سامسون (شمشون)، دارای توانایی فوق‌العاده‌ای در مبارزات تن به تن بوده و توسط نیروهایی هم محافظت می‌شود. چنین ویژگی‌هایی خیلی به کار او می‌آیند، خصوصا در دنیایی که بی قانونی بیداد می‌کند و افراد خلافکار در پی تصاحب آخرین دارایی او هستند که البته دلیل مسافرت طولانی او هم هست: آخرین نسخۀ موجود کتاب‌مقدس در دنیا. چه محمولۀ ارزشمندی.جالب اینجاست که وقتی نظام و ساختارهای اجتماعی در هم شکسته‌اند، داستان حول کشمکش و جنگ بین دو نفر بر سر تصاحب یک کتاب درمی‌گیرد. چرا؟ برای اینکه از تعلیمات این کتاب برای بازگرداندن نظم و قانون استفاده شود.
ایلای تلاش می‌کند تا حکمت این کتاب را در خدمت برقراری دوران تازه‌ای از صلح به کار گیرد، اما در نقطه مقابل، کارنیگی (اسمی که اشاره‌ای است عمدی به موسس چندین کتاب‌خانۀ عمومی در آمریکا)، یکی از معدود افراد با سوادی است که باقی مانده، و متوجه ظرفیت‌ها و پتانسیل این کتاب است تا از آن نه برای روشنگری بلکه برای وحشت‌آفرینی استفاده کند و بدین وسیله خواست و ارادۀ مردم را تحت کنترل خود آورد.
این دو آرزو، دو جهان‌بینی را در فیلم روبروی هم قرار داده است. کارینگی معتقد است که فاجعه انسان‌ساخته را فقط انسان‌ها می‌توانند جبران کنند و به این منظور می‌توانند از هر وسیله‌ای استفاده کنند؛ از جمله کتاب‌مقدس. دیدگاه ایلای به موضع کتاب‌مقدس در مورد فاجعۀ آخرالزمانی نزدیک‌تر است و آن را نه دوران هرج و مرج بلکه دوران داوری و نجات می‌داند، که در آن تنها خدا، می‌تواند نظم را برقرار کرده و به آشفتگی پایان دهد.
فیلم «کتاب ایلای»، اگر چه دریافت جایزۀ اسکار را هدف خود قرار نداده، اما زمینه‌ساز تأمل در مورد موضوعی است که تداوم آن را نه فقط در کتاب داوران بلکه در سراسر روایت کتاب‌مقدس شاهد هستیم؛ و آن اینکه: هارمونی و همزیستی اجتماعی نهایتاً زمانی مستقر خواهد شد که حکمت و حاکمیت نیکوی خدا برقرار باشد.
این حقیقتی است که ایلای حاضر است برای آن زندگی کرده و حتی بمیرد، نمی‌دانم که آیا می‌توان چنین چیزی را در مورد خودمان هم بگوییم یا خیر؟
منبع: موسسه مسیحیت معاصر لندن
