مقدمه نویسنده: مسائلی که باعث ایجاد کلیساهای مختلف شده است، نیاز به مطالعه دقیق تاریخ و نیز آگاهی از پیچ و خمهای مباحث الهیاتی دارد که طبعاً مستلزم تحقیقی گسترده و کتابی حجیم است. طبعاً مطالعه چنین اثری نیاز به صبر و حوصله فراوان دارد.
قصد ما در این کتاب [در این بخش از سایت به صورت مجموعه مقالات تقدیم میشود] این نیست که وارد جزئیات تاریخی یا مسائل پیچیده الهیاتی شویم که موجب پیدایی شاخهها و فرقههای مختلف مسیحیت گردید. کوشش ما این است که چگونگی پیدایی آنها را تا حد امکان ساده و مختصر بیان کنیم تا خوانندگان ایرانی بتوانند درکی اجمالی از این فرقهها داشته باشند. هر اثری که وارد جزئیات تاریخی و الهیاتی نشود، طبعاً از دقت کافی برخوردار نخواهد بود. ما کوشیدهایم ضمن حفظ اختصار و ایجاز، مطالب را با دقتی نسبتاً مناسب ارائه دهیم.
در این کتاب کوتاه ما توانستهایم تنها به کلیساهای اصلی مسیحیت بپردازیم. طبعاً شاخههای دیگری نیز وجود دارند که تشخیص دادیم برای چنین اثری مختصر از اولویت برخوردار نیستند. باید یادآور شد که امروزه فرقههایی چون شاهدان یهوه و مورمونها نیز وجود دارند. شرح آنها در کتابچه دیگری به قلم همین نویسنده به چاپ رسیده است که خوانندگان علاقمند را به مطالعه آنها دعوت میکنیم.
ما نهایت تلاش خود را کردهایم که بیطرفی را حفظ کنیم و تنها از دید پژوهشی به آراء کلیساهای مختلف بپردازیم. لذا در این کتاب هیچ بحث ارزشی یا نقد و تحلیلی در باره آراء و دیدگاههای کلیساها نخواهید یافت.
- فصل ۱
- فصل ۲
- فصل ۳
- فصل ۴
- فصل ۵
- فصل ۶
- فصل ۷
- فصل ۸
- فصل ۹
- فصل ۱۰
- فصل ۱۱
- منابع
پیدایی کلیسای ارتودکس و کاتولیک
در این فصل میخوانید:
– کلیسا
– مسیحیت دین رسمی امپراطوری روم
– مسیحیت دین رسمی امپراطوری روم
– شوراهای کلیسایی و مناقشات عقیدتی
– انشقاق و پیدایی کلیساهای کاتولیک و ارتودکس
– به رسمیت پذیرفتن یکدیگر در قرن بیستم
– خصوصیات مهم کلیساهای ارتودکس و کاتولیک
– تفاوت کاتولیکها و ارتودکسها با پروتستانها
دیدگاههای کلیساهای ارتودکس و کاتولیک
در این فصل میخوانید:
– اعتقادات کلیسای کاتولیک
– جایگاه پاپ
– حضرت مریم و قدیسین
– ماهیت عشاء ربانی
– جایگاه آیینهای هفتگانه مقدس
– جایگاه شورای اسقفان
– آیینهای کلیسای کاتولیک (تعمید، تأیید، عشاء ربانی، توبه و مصالحه، تدهین، انتصاب، ازدواج)
– شیوه اداره کلیسا
– تحولات ریشهای بعد از شورای واتیکان دوم
– کلیساهای ارتودکس و کلیساهای شرق
آغاز نهضت پروتستان – مارتین لوتر
در این فصل میخوانید:
– وضعیت کلیسای کاتولیک در اواخر قرون وسطی
– کشیشان معترض
– ظهور مارتین لوتر
– نخستین جرقه اعتراض
– چکیده عقاید لوتر
– عقاید و عبادات کلیسای لوتری
– علل توفیق لوتر
– معنی اصطلاح “پروتستان”
– بازتابهای اقدام لوتر
– “چتر” پروتستان
ژان کالون و کلیسای پرزبیتری
در این فصل میخوانید:
– زندگی و اقدامات کالون
– آرا، عقاید و الهیات کالون
– آیینهای مقدس از نظر کالون
– شیوه اداره کلیسا
– کلیساهای پرزبیتری
کلیسای انگلیکن (اسقفی)
در این فصل میخوانید:
– ریشههای تاریخی
– اعتقادات کلیسای انگلیکن
– شیوه اداره کلیسا
کلیسای باپتیست (تعمیدی)
در این فصل میخوانید:
– عقاید کلیسای باپتیست
– روش اداره کلیسا
– ریشههای تاریخی کلیسای باپتیست
نهضت پروتستانهای ناراضی
در این فصل میخوانید:
– توجه به مذهب باطنی در آلمان
– زهدباوران و موراویها در انگلستان
– پیوریتانها
– جدایی خواهان
– انجمن مذهبی دوستان
– کلیسای متودیست
نهضت پنطیکاستی
در این فصل میخوانید:
– گهواره نهضت پنطیکاستی
– آغاز نهضت پنطیکاستی
– کلیساهای مختلف پنطیکاستی
– عقاید کلیساهای پنطیکاستی
– روش اداره کلیسا
نهضتهای کریزمایتک و کلیساهای غیرفرقهای
در این فصل میخوانید:
– منشأ نهضتهای کریزماتیک
– – وجوه مشخص و مشترک گروههای کریزماتیک (تکلم به زبانها، عطاها، شفای الهی، قدرت ایمان، قدرت گفتار، برکات مادی، مکاشفه مستقیم از روحالقدس، تماس با عالم ماوراء، کار جدید خدا در ایام آخر، جلسات پرشور)
– کریزماتیکهای غیرفرقهای
– نهضت کلام ایمان
– نهضت “باران آخر”
– نهضت “پسران ظاهرشدهخدا”
– “شبانی” یا “شاگردسازی”
– چند نهضت دیگر…
جمعبندی
در این فصل میخوانید:
– بنیاد اعتقادات کلیساهای سنتگرا
– ستون یگانه کلیساهای پروتستان
– وضعیت امروز
– علل این تنوع گسترده
– ماهیت کتابمقدس
– تأکید بیش از حد بر نکات فرعی
– تحصیل عقاید زمانه
– تأکید فقط بر یک دسته از آیات
– فرهنگ معاصر
– نقش خادمین
تأملی بر ضرورت آگاهی از تعالیم فرقههای مذهب پروتستان
در این فصل میخوانید:
– اهمیت آگاهی از عقاید شاخههای مذهب پروتستان
– گسترش جهانبینی
– اجتناب از انحضارگرایی
– تعلیم شایسته به اعضای کلیسا
– یک دردل دل: کلیساهای بینالفرقهای
منابع و مآخذ
E. A. Livingtone: Oxford Dictionary of the Christian Church
The Oxford Companion of Christian Thought
D. D. Smeeton: The Church: Reformation to Pentecost
Garey E. Gilley: The History of the Charismatic Movement
Early Christian Writings; Penguin Classics
Donal A. Withey: Catholic Worship; an Itroduction to Liturgy
Le Catéchisme de l’Eglise Catholique
Concile Oecuménique Vatican II : Constitutions, Décrets, Déclarations
جهان مسیحیت؛ نوشته اینار مولند؛ ترجمه محمدباقر انصاری و مسیح مهاجری
وبلاگ شخصی آرمان رشدی این مجموعه مقالات پیشتر توسط مجلۀ شبان به چاپ رسیده است.