کانون فرهنگ و اندیشه مسیحی
آلن وایت | ترجمه و تلخیص: منصور برجی
انتظارات ناخودآگاه و خودآگاه هر کدام از شرکت کنندگان در گروه خانگی از دیگری متفاوت است. برخی قبل از شما در گروه شرکت داشته‌اند و به همان سیستم گذشته عادت دارند و راحت هستند. به عده‌ای هم وعده های زیاد داده‌اند؛ مثل اینکه «آنجا بهترین دوست زندگیت را پیدا خواهی کرد!» به هر دلیل آنها عضو گروه شما شده‌اند. حالا کلید موفقیت گروه در گرو گفتگویی مهم درباره توافقنامه گروه است.
۱. کلمه کلیدی «توافق» است
یک توافقنامه موثر نظر همه افراد گروه را در نظر گرفته است و در مورد یک سری اصول با هم به توافق و تصمیم مشترک رسیده‌اند. شما از گروه نمی‌خواهید قراردادی را که شما نوشته‌اید امضا کنند. اگر شما توافقنامه را بر آنها تحمیل کنید، ممکن است رعایت کنند، ولی با آن همدل نخواهند شد. پس تعجب نکنید اگر به توافقی که نقشی در خلق آن نداشته‌اند، احترام نگذارند.
برای تهیه توافقنامه گروه نیازی به یک روند پیچیده و طولانی نیست. در یک فضای خودمانی به نظر افراد مختلف اجازه طرح شدن بدهید. در مورد ارزشهایی که گروه می‌خواهد به آن پایبند باشند تصمیم‌گیری کنید.
چه چیزی برای اعضای گروه اهمیت دارد؟
کجا و چه وقت تشکیل جلسه بدهیم؟
اگر اعضا گروه بچه دارند، تدبیر و برنامه گروه برای نگهداری بچه‌ها چیست؟
گروه چه متنی را مطالعه خواهد کرد؟
در گروه وقت چگونه خواهد گذشت و صرف چه چیزهایی خواهد شد؟
اگر چه برای توافقنامه گروه نمونه‌های زیادی وجود دارند، توافقنامه گروه شما باید منعکس کننده خواست و نیازهای گروه شما باشد. تحمیل توافقنامه یک گروه بر گروه دیگر تأثیر خوبی نخواهد داشت. نمونه‌ها مفیدند اما به یاد داشته باشید که شما تنها به دنبال متن خوب نیستید بلکه یک گروه خوب.
۲. همه از آنچه واقع خواهد شد آگاه باشند
یک توافقنامه خوب همه اعضا را در جریان امور گروه شریک کرده و به کار می‌گیرد. همه میدانند چه چیزی قابل قبول و چه چیزی غیرقابل قبول است. از چیزهای ابتدایی ولی مهمی مثل ساعت شروع و اختتام جلسات را شامل می‌شود. گروه باید بداند روی چه چیزی حساب کند. آنها برای خواب بچه‌ها و مدرسه فردایشان، و یا رفتن به سر کار و دانشگاه باید برنامه ریزی کنند. باید بدانند چه وقت می‌توانند جلسه را ترک کنند.
مهمتر از همه اینکه در توافقنامه باید موضوعاتی مثل رازداری به روشنی توضیح داده شود. هر چه در گروه مطرح می‌شود، باید در همان گروه بماند. درز کردن گفته‌های یک عضو به خارج از گروه بسیار مخرب خواهد بود. سلب اعتماد و غیبت کردن نابودگر گروه‌ها هستند.
موارد دیگری که می‌توان در توافق مد نظر قرار دارد از این قرارند:
چه کسی در تهیه چای و شیرینی برای پذیرایی کمک خواهد کرد؟ آیا به نوبت خواهد بود؟
برنامه‌های تفریحی هر چند وقت یکبار تشکیل شده و چطور برنامه‌ریزی می‌شود؟
اگر قرار باشد در یکی از این جلسات غذا هم صرف شود، به چه صورتی تهیه خواهد شد؟ دُنگی خواهد بود و هر کس سهم خودش را خواهد پرداخت؟ یا همه غذایی با خود می‌آورند و با هم قسمت می‌کنند؟
انتظارات ما از هم برای ایجاد فضای امن برای گفتگو و ابراز نظر محترمانه چیست؟
۳. همه میدانند از آنها چه انتظاری میرود
برخی نسبت به شرکت در یک گروه مردد هستند زیرا نگرانند که مبادا چیزی از آنها خواسته شود که با آن راحت نیستند. آیا قرار است به صدای بلند دعا کنند؟ آیا قرار است از روی متنی به صدای بلند برای بقیه بخوانند؟ حالا اگر قادر به این کار نباشند چه می‌شود؟ در توافقنامه مشخص می‌شود که کدام یک از این چیزها داوطلبانه است یا اجباری.
اگر کسی نتواند به یک جلسه بیاید مسئولیت او چیست؟ آیا باید به کسی خبر دهد و یا همه را نگران کند؟ اگر قرار است به کسی در گروه خبر داده شود باید در توافق بیاید.
به عنوان یک میزبان شما نباید همه کارها را برای اعضای گروه انجام دهید. این اصلا روش سالمی نیست و فرصت خدمت کردن را از دیگران هم می‌گیرد. هر مسئولیت را که می‌توان به دیگران سپرد و به صورت اشتراکی انجام داد باید در توافق قید کرد. به عنوان مثال باید مشخص کنید چه کسی مسئولیت رهبری پرستش، آوردن آبمیوه، شیرینی، تهیه لیست درخواست دعای هفتگی، اطلاع دادن به بقیه در مورد زمان و مکان جلسه بعدی را خواهد داشت؟ توافق نامه شما باید به صراحت مشخص کند که هر یک از اعضای گروه خدمتی را به عهده خواهد داشت.
گروه به چه ارزشهایی پایبند خواهد بود؟ اعضای گروه از یکدیگر چه انتظاری دارند؟
در این موارد هم اندیشی کرده و پیش از شروع جلسات توافق کنید.
۴. توافقنامه باید بازبینی شود
توافقنامه گروه در گذر زمان کاستی‌ها و نقاط ضعف خود را آشکار خواهد کرد. موقعیت اعضای گروه عوض می‌شود. خود اعضای گروه عوض می‌شوند. اگر چه برخی موضوعات مثل رازداری و مسئولیت مشترک اعضا ثابت خواهد ماند اما جزئیات دیگری مثل مکان، زمان و نحوه اداره جلسات به مرور زمان تغییر خواهد کرد. توافقنامه گروه حداقل سالی یکبار باید بازبینی شود تا از این موضوع اطمینان حاصل کنید که هنوز برای همه اعضای گروه مناسب است.
۵. مفید بودن توافقنامه برای اعضای جدیدی که به گروه می‌پیوندند
وقتی اعضای جدیدی به گروه می‌پیوندند بازنگری در نکات اساسی توافقنامه گروه مهم است. نیازی نیست همه مفاد توافق را بازخوانی کنید ولی نکات مهمی مثل اصل رازداری، نحوه مراقبت از بچه‌ها حین جلسه و موارد دیگری از این قبیل برای اعضای جدید توضیح داده شود. احتیاجی نیست ارائه این توضیحات خیلی رسمی باشد. به عنوان مثال می‌توانید بگویید: «فقط جهت اطلاع شما عرض می‌کنم که همه شرکت کنندگان در این گروه متعهد هستند که هر چه در اینجا مطرح شد همین جا بماند و رازدار باشند. ما هر هفته در این ساعات اینجا جلسه داریم. بعد از بحث و گفتگو برای نیازهای هم دعا خواهیم کرد. شما هم اگر درخواست دعایی داری میتوانی مطرح کنی. در طول دعا هم میتوانی سکوت کنی یا اگر دوست داشتی در دعا شرکت کنی.»
۶. سر توافقنامه توافق کنید
بد نیست اگر توافقنامه گروه را جایی بنویسید، اما نیازی نیست خیلی سخت بگیرید و شاهد و وکیل هم حاضر باشند! بعضی‌ها فقط به نشان توافق دستشان را بالا می‌برند. بعضی‌ها هم مثل قانون اساسی متن را امضا کرده و انگشت می‌زنند! هر چه مناسب گروه شماست همان کنید. اگر نام تعهد یا توافقنامه هم تن برخی را می‌لرزاند، یک اسم دیگر روی آن بگذارید مثل «تفاهم نامه».
***
اخیرا برای خانواده خودم یک از این بازی خانوادگی شبیه «مار و پله» خریدیم. ما راهنمای قوانین بازی را خواندیم ولی برای اینکه بچه‌های کوچکم نیز بتوانند در بازی شرکت کنند، برخی از قوانین را برای آنها ساده‌تر کردیم. آنها برای رسیدن به خانه لازم نیست دقیقا همان شماره تاس را بیاندازند. این تغییرات الان کار ما را راه می‌اندازد. اما بعداً شاید لازم باشد کمی بازی را سخت‌تر کنیم. پس یک سری قوانین رسمی داریم، و یک سری تنظیمات خانگی. توافقنامه شما باید متناسب با گروه شما باشد. برخی از قواعد در طول زمان تغییر می‌کنند اما یک سری اصول هم باید ثابت بمانند.
